ЛIыгъэщIапIэ
ЛIыгъэщIапIэ
7 октября, 2024 - 08:09
Статьи на кабардинском языке• Этнография » Этносы » Народы Кавказа » Адыги » Абхазо-адыгские языки » Кабардино-черкесский язык
• Россия » Федеральные округа РФ » Северо-Кавказский федеральный округ » Карачаево-Черкесская Республика » Кабардино-черкесский язык
Украинэм щекIуэкI дзэ Iуэху хэхам япэ махуэхэм щегъэжьауэ хэтщ ди республикэм
щыщ щIалэхэр. Абыхэм ящыщ дэтхэнэри лIыгъэ щIапIэ йохуэ, псэзэпылъхьэпIэхэм
Iуоуэ, гухэщIи ялъагъу. Къулыкъу гугъум упэрытын икIи упэлъэщын папщIэ
Iэчлъэчагъэ, лъэщагъ е Iущагъ къудейри мащIэу къыщIэкIынущ. ЗауэлIым иIэн
хуейщ япэкIэ зыгъаплъэ, къару къыхэзылъхьэ гупсысэхэр. Ди щIалэхэм апхуэдэ
гупсысэ-щIэгъэкъуэн яхуохъу Хэкум, унагъуэм, фIыуэ ялъагъу цIыхухэм
ятеухуахэр. Дзэ Iуэху хэхар къызэрыхъуу, ар щекIуэкI щIыпIэм нэсахэм ящыщщ ди
адыгэ щIалэ, Урысейм зыхъумэжыныгъэмкIэ и министерствэм хэт Сомгъур Алим. Ар
гвардием и сержантщ.
- Армэм сыкъикIыжщ, илъэс зыбжанэ дэкIри, къулыкъу сщIэну контрактым Iэ
тездзащ. Илъэс 12 хъуауэ сыхэтщ абы, - жеIэ Алим, и IуэхущIапIэм тепсэлъыхьу.
- Сэ контракткIэ къулыкъум сыпэрытти, дзэ Iуэху хэха щекIуэкI щIыпIэм
сыкIуэным е сымыкIуэным сегупсысын хуей хъуакъым. Си къалэнт, си лэжьыгъэт.
Къэралым дзэм епха Iуэху къылъыкъуэкI хъужыкъуэмэ, Хэкум укъыщхьэщыжыну
ухуэхьэзырын хуейщ апхуэдэ IэнатIэм ущыпэрыткIэ, - жеIэ Алим дзэ Iуэху хэхар
щекIуэкIым зэрыкIуам дыщыщIэупщIэкIэ.
Сыт я щыIэкIэ къулыкъум пэрытхэм, я гупсысэм зригъэхъуэжрэ я нэгу щIэкIхэм,
сыт щхьэмыгъазэ зыщIыр, сыт хуэдэ зыхэт гупыр, дауэрэ зызэщIагъакъуэрэ? Куэд
мэхъу узэгупсысынкIэ хъунур.
- Дзэ Iуэхум ущыхэткIэ, куэд уи нэгу щIокI, псэзэпылъхьэпIи уохуэ. Бэуэгъуэ
дыщихуи къохъу зэм-зэмкIэрэ. Ди дивизионым хэтщ зы адыгэ щIалэ, дагъыстэн
къытхэтщ, урысхэр ди гъусэщ. ЩIалэ хъарзынэхэщ, дызэгуроIуэ икIи
зызэщIыдогъакъуэ - нэгъуэщIу хъунукъым, пхуехьэкIынукъым. Ди командирхэри
цIыху хъарзынэхэщ, хэкупсэхэщ, - жеIэ щIалэм.
Сомгъурым къыгуроIуэ гъащIэм и лъапIагъэри цIыхухъу къалэным фIэкIыпIэ
зэримыIэри. Къулыкъу къадэзыщIэхэм ящыщ хэкIуадэуи и нэгу щIэкIащ Алим. А псом
упэлъэщын хуейщ, адэкIэ уи бгыр щIэкъузауэ къулыкъур епхьэкIын щхьэкIэ.
- Дзэ Iуэхум ущыхэткIэ уи нэгум щIэкIхэм куэдым урагъэгупсыс. ГъащIэм и
дэтхэнэ дакъикъэри зэрылъапIэр зыхыбощIэ. АпщIондэхункIэ гугъуехьми уепсыхь –
куэдым утогушхуэ, укъикIуэт зэрымыхъунур хьэкъ мэхъу, - жеIэ абы.
Къулыкъум пэрытхэр щогуфIыкI я лъахэгъухэм къабгъэдэкIыу ерыскъы, щыгъын хуабэ
е сабийхэм дзэм хэтхэм хуатха письмо къащыIэрыхьэкIэ. Алим зэрыжиIэмкIэ,
щIалэхэм щыгъыным я пкъыр игъэхуабэмэ, сабийхэм я IэкIэ ятха псалъэхэм гур
егъэхуабэ.
- Къулыкъум дыщыпэрыткIэ, дызыхуеину фэилъхьэгъуэхэр къыдат. Щыгъыни,
ерыскъыи, школакIуэхэм тхуатха письмохэри къытIэрохьэ. Ар, дауи, гуапэщ. Псом
хуэмыдэу къыдохуэбылIэ Хэкум нытхурагъэш хьэпшыпхэр, - жеIэ.
Алим и щхьэгъусэ Лаурэ къулыкъум пэрытыным и пIалъэр ещIэ. Ар УФ-м и Лъэпкъ
гвардием КъБР-м щиIэ и къудамэм хэтщ. Лаурэ къытхутепсэлъыхьащ щIалэм дзэ
Iуэху хэхам къулыкъу зэрыщищIэм, абы зэрыдэкIам, и Iуэху зытетым.
- Дзэ Iуэху хэхар къыщыхъеям япэ дыдэу дэкIахэм яхэтащ. Гъуэгу теувэну
къыхатхыкIахэм зэращыщыр къыщытщIар дэкIыным сыхьэтищ иIэжущ. Дыгузэващ, дауи.
Гъуэгур пIащIэгъуэти, абы дытепсэлъыхьын къудейуи дыхунэсакъым. Япэрауэ, здашэ
щIыпIэр ипэжыпIэкIэ зыми ищIакъым. Нэса нэужь, зэ хъыбар къыдитыфащ къыщыувыIа
щIыпIэм теухуауэ. Япэхэм дзэ Iуэхум дашахэм зыкъыппащIэфыртэкъым. И Iуэху
зытетыр умыщIэмэ, гупсысэ куэд щызэблокI уи щхьэм.
Аргуэру зэ зыкъытпищIэри, «Дыпсэущ, дыузыншэщ», - жиIэри хъыбар къыдигъэщIащ.
Мызэ-мытIэу пIалъэкIэ зэпыуащ телефонкIэ дызэрыщIэныр. Сыгузавэри, къулыкъум
къыдыхэт дагъыстэн щIалэм и телефоныр къэзгъуэтащ – абы хуэстхым, и хъыбар
къызжиIэурэ екIуэкIащ зы пIалъэ. ИужькIэ, телефонымкIэ зызэпытщIэф хъужащ.
Нэгъабэ гъэмахуэм Алим зыхэт гупым къахэуащ зыпэщIэтхэр. «Утэмэм, уузыншэ?»
жысIэу щыхуэстхым, жэуап къысIэригъэхьэфакъым. Зэхэуэ зэрыхэхуар сщIэрт, и
хъыбарыр зэпыуати, си гур куэдым жащ. Я гъусэ щIалэм и телефонымкIэ сбербанк• Объект организация » Организации по алфавиту » Организации на Сб » Сбербанк России
онлайнкIэ зэгуэр ахъшэ езгъэхьауэ щытати, ар къыщIызогъэщыж… «Ягъэ щыIэкъым,
абыхэм я деж сокIуэ, зыныппезгъэщIэнщ», - жеIэри, гузэвэгъуэр сщхьэщокI.
Сомгъурым зыгъэпсэхугъуэ пIалъэу тхьэмахуитIщ иIэр, унэм къыщыкIуэжым деж.
- КъыщыкIуэжым деж хъыбар къыдегъащIэ. Ауэ иужьу къыщыкIуэжам иджыри и
къежьэжыгъуэр къэмыса ди гугъэу, къэсыжри дигъэгуфIащ, - жеIэ Лаурэ.
Сабийхэм къахуэгъэсыркъым адэм и къекIуэлIэжыгъуэр.
- Хъыджэбз цIыкIур нэхъыжьщ, къыгуроIуэ и адэр здэщыIэр, абы лIыгъэ
къызэрыщигъэлъагъуэр, гугъу зэрехьыр, Хэкум, унагъуэм къызэрытщхьэщыжыр.
ЩIалэр цIыкIущи, лэжьапIэ жыжьэ гуэрым щыIэущ зэрищIэр. И къэкIуэжыгъуэр
къахуэмыгъэсу йожьэхэр сабийхэр, школымрэ сабий садымрэ абы зэришэнур,
къыщыщIэкIыжкIэ ар зэраIущIэнур, дызэрызэбгъэдэсынур я гурыфIыгъуэщ. И
къэкIуэжыгъуэ къэси къэкIуэжыпарэ зыщIыпIи имыгъэзэжыну йохъуапсэхэр.
Къатохьэлъэ щедгъэжьэжкIэ.
Сомгъур Алим зыпэрыт къулыкъум къыщигъэлъагъуэ лIыгъэм, и бэшэчагъым папщIэ
къэрал дамыгъэхэр къыхуагъэфэщащ. «Участнику СВО• Военные конфликты » Военные действия » Специальная военная операция (СВО)», «За боевое отличие»,
Суворовым и цIэкIэ медалхэр иIэщ. Дамыгъэхэр и нэщэнэщ Хэку лъагъуныгъэм, дзэм
хэтым а IэнатIэм хилъхьэ пэжыгъэм.
Сомгъур Алими абы хуэдэу къулыкъу езыхьэкI щIалэхэми узыншэу я жьэгу
ягъуэтыжыну Тхьэм жиIэ!
ГУГЪУЭТ Заремэ.
